29 Mayıs Dünya MS Günü: MS nedir, belirtileri neler?
Multipl Skleroz, merkezi sinir sistemini etkileyen kronik bir hastalıktır ve genellikle genç yetişkinleri etkiler. MS, vücudun kendi bağışıklık sisteminin sinir sistemine zarar vermesiyle karakterize edilen otoimmün bir hastalıktır. Peki, MS nedir, belirtileri neler?
MS NEDİR?
Multipl Skleroz, sinir sistemindeki iletişimi bozan ve birçok farklı fiziksel ve zihinsel engel oluşturan bir durumdur. Belirtileri kişiden kişiye değişiklik gösterir ve hafif yorgunluktan, görme problemlerine, hareket zorluklarına ve hatta tam teşekküllü felce kadar uzanabilir. Hastalığın seyri de kişiye özel olarak değişir; bazı hastalar hafif semptomlarla yaşarken, diğerleri zaman içinde ilerleyici engellilik yaşayabilir.
MS BELİRTİLERİ NELERDİR?
MS belirtileri, şiddet ve seyir yönünden hastadan hastaya çok büyük değişiklikler gösterebilir. Bazı hastalarda değişik hastalık tabloları arka arkaya ortaya çıkar, daha sonra tam ya da kısmi iyileşme görülür. Belirtiler etkilenen sinir sistemi bölgesine göre farklıdır.
Bunlar arasında halsizlik, karıncalanma, uyuşma, duyu eksikliği, denge bozukluğu, çift görme, görme azlığı, konuşma bozukluğu, titreme, kol ve bacaklarda sertlik, güçsüzlük, idrar kaçırma veya yapamama, erkeklerde cinsel güç azlığı sayılabilir. Tanımlanan belirtilerin bir ya da birkaçına birlikte rastlanabilir.
Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Nöroloji Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hüsnü Efendi ise multipl skleroz’u (MS) sıklıkla genç erişkinlerde görülen, merkezi sinir sistemini (beyin ve omurilik) etkileyen bulgularla seyreden, myelin denilen sinir hücresi kılıfı ve sinir hücrelerinde hasar oluşturan bir hastalık olarak tanımladı.
KADINLARDA DAHA SIK GÖRÜLÜYOR
Multipl sklerozun genelde 20-40 yaşları arasında başladığını ve kadınlarda daha sık görülen bir hastalık olduğunu ifade eden Prof. Dr. Hüsnü Efendi, hastalığın alevlenme ve düzelmelerle seyrine devam ettiğini açıkladı. Prof. Dr. Efendi, şu şekilde devam etti:
“Bazı hastalarda başlangıçtan itibaren, bazılarında ise hastalık başlangıcından yıllar sonra ilerleyici nörolojik bulgular ortaya çıkabilir. MS birçok hastalığı taklit edebilir ve bu nedenle ayırıcı tanı birçok farklı incelemeyi gerektirebilir. Tanıda ve ayırıcı tanıda MRG (manyetik rezonans görüntüleme) ve beyin omurilik sıvısının (BOS) incelenmesi yararlı yöntemlerdir. Hastalığın nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte multipl skleroz ve immunoloji alanındaki bilimsel araştırmalar ’multipl skleroz’un ortaya çıkış nedeni, oluş mekanizmaları, tanısı ve tedavisi konusunda her geçen gün daha yeni bilimsel verilere ulaşmamızı sağlamaktadır. MS hastalığında temel neden vücudun immun sisteminin kendi yapı ve hücrelerine saldırı yapmasıdır. Genetik yatkınlık dışında MS hastalığının ortaya çıkışında enfeksiyonlar, D vitamini düşüklüğü, sigara gibi çevresel faktörler tetikleyici olabilir. Özelikle sigaranın hastalığın ortaya çıkışında, hastalık seyrinde ve tedavi yanıtında olumsuz etkisini gösteren kanıtlar giderek artmaktadır. D vitamini eksikliği de benzer özellikler nedeniyle önemlidir.”
“MS ÇARESİZ BIR HASTALIK DEĞİL”
MS hastalığı ile ilgili yaygın bilinen yanlışların hasta ve hasta yakınlarının hayat konforlarını etkilediğini vurgulayan Prof. Dr. Hüsnü Efendi, MS’e dair düzeltilmesi gereken yanlışları şu şekilde açıkladı:
“Multipl skleroz bulaşıcı bir hastalık değildir. Ailesel yatkınlık bazı hastalarda tanımlansa da yalnızca genetik geçişli bir hastalık olduğunu söyleyemeyiz. MS çocuk sahibi olmayı engellemez. Multipl skleroz öldürücü bir hastalık değildir. Hastalığın ortaya çıkış teorileri arasında çevresel faktörler başlığında psikolojik stres var. Multipl skleroz tedavisi olmayan bir hastalık değildir. Gelişen yeni yöntemlerle MS hastalığının ilerlemesini yavaşlatan tedaviler mevcuttur. MS hastaları toplumun diğer bireyleri gibi çalışıp, üreterek, aile kurarak olağan hayatlarına devam edebilmektedir.”
