İngiliz ekonomi gazetesi Financial Times, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasından günler sonra, yabancı yatırımcıların Türkiye’ye hala temkinli yaklaştıklarını yazdı.
Gazetede, “geçen hafta Türk lirasında yaşanan sert düşüşün ardından gelen güçlü müdahalelere rağmen, yabancı yatırımcılar Türk varlıklarına temkinli yaklaşmayı sürdürüyor” ifadesine yer verildi.
TL’nin dolar karşısındaki olağanüstü değer kaybına dikkat çeken Financial Times, “”Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın net döviz rezervleri, geçtiğimiz yıl eksi seviyelerden yaklaşık 65 milyar dolara yükselmişti. Ancak liranın dolar karşısında 40 seviyesini aşarak tarihi bir düşük seviyeye inmesi sonrası, sadece birkaç gün içinde 25 milyar dolardan fazla kaynak harcandı” diye yazdı.
Bu tutarın Financial Times’ın hesaplamalarına dayandığı belirtildi. Gazete, “Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın yatırımcılarla yaptığı görüşmede de ima edildiğini” yazdı.
ŞİMŞEK VE KARAHAN’IN GÖREVDEN ALINMA İHTİMALİ
Financial Times’a göre, “bir Türk yetkili geçen hafta yabancı yatırımcılar yaklaşık 16 milyar dolarlık çıkış yaptığını” söyledi. Ancak gazeteye göre iktidar, en kötüsünün geride kaldığını düşünüyor.
Gazete, ilginç bir endişeyi de paylaştı. Financial Times’a göre “yatırımcıların en büyük endişesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Şimşek ve Karahan’ı görevden alma ihtimali. Bu ekip, 2023 seçimlerinden sonra derinleşen ekonomik krizi frenlemek için göreve gelmiş ve finansal toparlanmanın mimarı” oldu.
Her ne kadar büyük meblağlarla araya sokulan devre kesiciler ekonomiyi bir yere kadar korusa da, İngiliz gazete bu durumun daha uzun sürmesi halinde önünün alınamayacağını belirtti.
Financial Times’a konuşan Federated Hermes portföy yöneticisi Mohammed Elmi, “Bu düzeyde müdahale bir hafta daha sürerse, Türk yetkililer için çizgiyi korumak zorlaşır” dedi.
EN ÖNEMLİSİ, ‘TAŞIMA TİCARETİ’
Erdoğan bu hafta yaptığı açıklamada, ekonomik sabotajdan ana muhalefet partisi CHP’yi sorumlu tuttu ve Merkez Bankası’nın adımlarını desteklediğini söyledi. Erdoğan, “Ekonomi politikalarımız sayesinde elde ettiğimiz kazanımların zarar görmesine asla izin vermeyiz” dedi.
Son bir buçuk yılda rezervlerin yeniden inşa edilmesi, yatırımcılar tarafından büyük bir başarı olarak değerlendirildi. Gazeteye Vontobel fon yöneticisi Carlos de Sousa, Şimşek ve Karahan’ın politikalarının sonuç verdiğini belirtti. Ancak aynı zamanda, “Bir yılda biriktirilen rezervin bir haftadan kısa sürede erimesi, siyasi kararın ekonomik maliyetini ortaya koyuyor” dedi.
Liranın istikrarı açısından en önemli faktörlerden biri, yaklaşık 35 milyar dolarlık hacme ulaşan taşıma ticareti. Bu ticaret, düşük faizli para birimlerinden borçlanıp, yüksek getirili Türk varlıklarına yatırım yapmayı içeriyor.
Faiz oranlarının yüzde 50’ye ulaşmasıyla cazip hale gelen bu strateji, geçen hafta hızla çözülmeye başladı. Kaldıraç kullanan hedge fonların çıkışı, liranın değer kaybını derinleştirdi. Dış İlişkiler Konseyi’nden Brad Setser, “Bu kadar hızlı müdahaleyi tetikleyen yakıt, taşıma ticaretinin kendisiydi. Büyük kısmı çözüldü” dedi.
DEMOKRASİ BOZULURSA, EKONOMİ DE BOZULUR
Merkez Bankası’nın müdahaleleri bir miktar güven sağladı, ancak piyasanın asıl kaygısı, yerli yatırımcıların tekrar dolara yönelmesi.
William Blair fon yöneticisi Yvette Babb, “Piyasada en çok endişe edilen şey, yerel halkın yeniden dolarizasyona yönelmesi” diye konuştu.
Şimşek, salı günkü toplantıda yabancıların geçen haftaki çıkışların üçte ikisini oluşturduğunu, bireysel yerli yatırımcıların ise yalnızca onda birini temsil ettiğini belirtti.
Broad Reach hedge fon yöneticisi Bradley Wickens, “Sokakta tansiyon arttığında ticaret ortamı bozulur” dedi. Wickens, “Eğer demokratik yönetim daha da zayıflarsa ya da muhalefet İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla uzun soluklu bir kampanya başlatırsa, ticaret olumsuz etkilenebilir” diye ekledi.
Şimşek ve Karahan, toplantıda doğrudan siyasi gelişmelere değinmedi, ancak yatırımcılar bu iki ismin sahnede olmasıyla Erdoğan’ın şimdilik görevlerinde kalmalarını istediği mesajını aldıklarını belirtti.
Yine de, Erdoğan’ın geçmişte birçok Merkez Bankası başkanını görevden aldığı biliniyor. Babb, “Bu güçlü tepki, piyasaya Karahan ve Şimşek’in pozisyonunun korunduğu izlenimini verdi” dedi. Ancak riskler hâlâ devam ediyor.
Federated Hermes’ten Elmi, Erdoğan’ın bu ekonomi yönetimini değiştirmesi halinde, yaşanan ilerlemenin silineceğini söyledi. “O noktada uçurumun kenarına gelinmiş olur. Mevcut rezervler, böyle bir durumda yerel dolar talebini ve sermaye çıkışlarını karşılamaya yetmez” dedi.
