Amerika Birleşik Devletleri’nin en tartışmalı ve etkili dışişleri bakanlarından olan Henry Kissinger, 100 yaşında hayatını kaybetti.
Siyasi danışmanlık şirketi Kissinger Associates’ten yapılan açıklamada, eski diplomatın Connecticut’taki evinde öldüğü belirtildi.
Kissinger uzun yıllar süren siyasi kariyerinde ABD dış politikasında bazıları tartışmalı, kilit roller oynamıştı.
Kissenger Eylül 1973-Ocak 1977 arasında, Richard Nixon ve Gerald Ford’un başkanlıkları döneminde ABD Dışişleri Bakanı olarak görev yaptı.
Ayrıca 1969-1975 yılları arasında Ulusal Güvenlik Danışmanlığı görevini de yürütmüştü.
Kissinger, Türkiye’nin 1974’deki Kıbrıs Harekatı sırasında ABD Dışişleri Bakanı’ydı.
Nazi Almanyası’ndan kaçış
1923 Almanya doğumlu Kissinger, ailesiyle birlikte Nazi Almanyası’ndan kaçarak 1938’de ABD’ye yerleşmişti.
20 yaşında ABD vatandaşı olan Kissinger üç yıl ABD ordusunda görev yaptıktan sonra ordunun istihbarat servisinde çalışmıştı.
Doktorasını da yaptıktan sonra Harvard Üniversitesi’nde uluslararası ilişkiler dersleri verdi.
1969 yılında dönemin ABD Başkanı Richard Nixon, Kissinger’ı Ulusal Güvenlik Danışmanı olarak atadı. Bu pozisyon, ABD dış politikasını belirlemede onun eline büyük bir güç verdi.
Daha sonra Dışişleri Bakanlığı görevine getirilen Kissinger, Çin ile diplomatik ilişkileri yürüttü, 1973 Arap-İsrail Savaşı’nı (Yom Kippur) bitiren müzakerelere ve Vietnam Savaşı’nı sonlandıran Paris Barış Anlaşması’na yardım etti.
Tartışmalı Nobel Barış Ödülü
Kissinger, Vietnam Savaşı’nda ateşkes anlaşmasının imzalanmasındaki rolü nedeniyle 1973’te Nobel Barış Ödülü’nü kazandı ancak bu ödül Nobel tarihindeki en tartışmalı ödüller arasında yerini aldı.
Kamboçya’da gizli bombardımanlar ve Güney Amerika’daki ölüm saçan askeri rejimlere destek vermek gibi ABD dış politikasının en eleştirilen hamlelerinden bazılarına dahil olmuş bu kişiye ödül verilmesi, epey eleştiri topladı.
Kissinger ödüle, Kuzey Vietnamlı lider Le Duc Tho ile birlikte layık görülmüştü.
Vietnamlı lider ödülü reddederken Nobel Ödül Komitesi’nden iki kişi de Kissinger’a ödül verilmesini protesto etmek için istifa etti.
New York Times ise ödüle Nobel Savaş Ödülü adını verdi.
“Baskıcı rejimlere destek” eleştirileri
Kissinger’a kariyeri boyunca insan hakları konusunda eleştiriler gelmeye devam etti.
Dünyanın Soğuk Savaş’ta olduğu bu dönemde Kissinger, Sovyetler Birliği ile rekabeti insan haklarının önüne koymakla ve Şili’deki Augusto Pinochet rejimi gibi, dünyadaki baskıcı rejimleri desteklemekle eleştirildi.
Kissinger 1977’de ABD hükümetindeki görevlerinden ayrılsa da, toplumsal ve siyasi konularda önde gelen yorumculardan olmayı sürdürdü.
Kurduğu Kissinger Associates adlı danışmanlık şirketi, ABD yönetimleriyle yakın çalıştı.
Kissinger ayrıca birçok şirketin yönetim kurulunda görev aldı ve 22 kitap yazdı.
Kissinger geçen Mayıs ayında 100 yaşına basmıştı ancak aktif yaşamıyla dikkat çekiyordu. Temmuz ayında Pekin’e giderek Çin Devlet Başkanı Şi Jinping’le görüştü.
Kissinger’ın eski özel asistanı ve ABD’nin eski Çin Büyükelçisi Winston Lord Kissinger’ın ölümünü “Amerika ulusal çıkarları için çok önemli bir şahsiyeti kaybetti” diyerek duyurdu.
